Mijlpaal

Vandaag vijfentwintig jaar geleden overleed, twee maanden voor zijn 42ste verjaardag, de man die ik negen jaar daarvoor had leren kennen, met wie ik acht jaar samenwoonde en vier jaar getrouwd was. Een kwarteeuw weduwe - mijlpaal waarvoor naar mijn weten geen woord bestaat. Als er een tegenhanger is van 'jubileum' zoals 'gecondoleerd' dat is van 'gefeliciteerd', dan ken ik die niet. Vaste rituelen bestaan ook niet. Dat vind ik niet erg, integendeel. Ik ga vandaag niet naar zijn urngraf op Ter Navolging - dat komt later wel. Vandaag neem ik de tijd. Tijd om te denken, te herdenken, te overdenken. Te denken aan de jaren voor die dag in 1988, maar ook aan de vijfentwintig die volgden. Aan de blijdschap omdat de nierpatiënt die Jack was niet meer naar de dialyse hoefde, geen operaties, geen zwaar dieet, geen medicijnen meer. Aan de woede omdat de levenskunstenaar die hij bovenal was niet meer van elke dag iets bijzonders kon maken, voor zichzelf en voor mij. Aan wat ik voor me zag. Een woestijn. Een zandvlakte aan leven waarin ik me een weg moest zien te banen. Een gelukkige relatie verbindt twee schijnbare tegenstellingen met elkaar: ze beperkt en geeft ruimte tegelijk. De éne keuze die je ooit hebt gemaakt, bepaalt oneindig veel andere. Die bedding is verdwenen. Vijfentwintig jaar in de woestijn? Nee, zo is het niet gegaan. Ik was nog jong, had veerkracht, vond wegen, bouwde een bestaan. Vol (maar niet té), bevredigend en van mij. Veel dagen hebben aan zichzelf genoeg en dat is goed. Maar vandaag licht ik eruit om mezelf rekenschap te geven van wat ik mis. Iets kleins is het. Een plekje in mijn hoofd. Het plekje dat van hem was. Van de levende, ademende mens. Er zijn herinneringen. Veel, rijk en onmisbaar. Niets had ik anders willen doen, niet voor 1988, niet erna. Maar vandaag mag ik missen.

afscheid

op de drempel van je sterven
pakte je mijn hand

vaarwel zweeg je
net voor de stap
naar nooit meer en voortaan
ik heb als jij gezwegen
maar je verstaan